شنبه یک مهمان از خارج داشتیم. یکی از اقوام که چند سالی است به آمریکا مهاجرت کرده، برای دیدار اقوام برگشته بود. قراری در منزل برادرجان گذاشتیم. با پسرجان سری به ویلا زدیم و شش تخم‌مرغ موجود را با تأسف از شکستن هفتمی برداشتیم و برگشتیم. بعد هم فهمیدیم تخم‌مرغ‌ها را دم در جا گذاشته‌ایم.

   مهمان ما بدون کمترین تغییری همچنان همان آدم سابق بود. نه تنها اخلاق بلکه چهره‌اش هم تغییری نکرده بود و گذر زمان اثری بر او نگذاشته بود. جالب‌ترین چیزی که تعریف کرد این بود که به علت برخوردهای معاون دانشگاه از شغلش استعفا کرده و در یک شرکت خصوصی مشغول شده است. کنجکاو بودم که موضوع چیست.

   تعریف کرد که برای درخواست ارتقاء همهٔ مدارج را گذرانده و در نهایت معاون دانشگاه که تصمیم آخر را باید می‌گرفته، به علت امتیازات کمی که دانشجویان داده بودند، مانع ارتقاء او شده. می‌گفت نسل جدید دانشجویان اصلا تلاش نمی‌کنند چیزی یاد بگیرند و من به این قضیه توجه داشتم و نمرات را بر اساس فهمیدن محتوا می‌دادم و در نتیجه دانشجویان رتبه‌های کمی به من دادند و وقتی دیدم تلاش من دیده نمی‌شود و براساس نظرات یک سری دانشجوی تنبل قضاوت می‌شوم، قیدش را زدم و آمدم بیرون.

   گفتم من هم چنین تجربه‌ای در بیرجند داشتم. کلا یک ترم در دانشگاه صنعتی بیرجند درس دادم و اینقدر دانشجویان ناامیدکننده بودند که برای همیشه از تدریس در دانشگاه انصراف دادم. ظاهرا حکایت ما مدرسین علاقمند به نشر دانش دارد هر روز سخت‌تر می‌شود. هر روز نسل جدید کمتر تلاش می‌کند چیزی یاد بگیرد و متوقع‌تر از گذشته، فکر می‌کند چون شهریه می‌پردازد، باید نازش را بکشیم و نمره را تقدیمش کنیم.

   یادم آمد که یک استاد دانشگاه هنر در تهران هم همین را به من گفت. گفت دانشجو می‌آید و رسما می‌گوید من شهریه دادم این چه نمره‌ایه به من دادید؟ یعنی واقعا فکر می‌کند نمره‌ها را با شهریه دارد می‌خرد؟ این چه سیستم آموزشی است که چنین طلبکارهایی برای خودش درست کرده است؟ شاید زمانی که بی‌رویه دانشگاه‌ها را افزایش دادیم و جو دانشگاه رفتن را در کشور دامن زدیم، فکر نمی‌کردیم که چنین روزهای مزخرفی را برای آیندگان می‌سازیم. به قول فردوسی بزرگ: «تفو بر تو ای چرخ گردون تفو».

   مهمان خارجی ما یک پیشنهاد دیگر هم داشت. فکر می‌کرد دانشگاه‌های ما مثل دانشگاه‌های کشورهای آدم‌حسابی از فکرهای نو استقبال می‌کنند. پیشنهاد داد که بروم با دانشگاه‌ها مذاکره کنم و بودجه بگیرم و کتاب‌های جدیدم را بنویسم. وقتی توضیح دادم که خود دانشگاه‌ها یک مخالف جدی امثال من هستند و ما را مزاحمی برای هیئت‌علمی‌های خود می‌دانند، خندید. گفت خب برو سراغ سازمان‌ها. وقتی شنید که رفته‌ام و آن‌ها می‌خواستند طرح من را رایگان بگیرند و در سازمان خود مصوب کنند و حداکثر یک حقوق حق‌التدریسی به من بدهند، دیگر فکر جدیدی جز کار بر نسخه انگلیسی سایت نداشت. گر چه موافق بودم، گفتم کارآفرینی در ایران مثل آن مرغ در ویدیو است که در محوطهٔ تمساح‌ها رهایش می‌کنند. از هر طرف که فرار کنی، آروارهٔ دیگری برای بلعیدن تو در انتظار است.