فرقی نمیکند چه فعالیتی دارید. اگر حرفهای عمل نکنید و با رویکردهای تخصصی پیش نروید، در درازمدت به نتایج چشمگیری دست نخواهید یافت. در این مقاله سه پایه اساسی پیشرفت که در تحصیل، کار و موفقیتهای اجتماعی بسیار تأثیرگذار هستند را به شما معرفی میکنم و امیدوارم با دقت مطالعه کنید و با انضباط به آنها عمل کنید تا موفقیت بالاتری کسب کنید.
پیشرفت یعنی چه؟
گاهی که از پیشرفت صحبت میکنیم ذهن افراد به سمت پول درآوردن جذب میشود. انگار همهٔ پیشرفتها فقط با پول سنجیده میشوند و این خطای شناختی باعث شده بسیاری از ما نتوانیم در جامعه موفق عمل کنیم. با این که موفقیت به طور کامل در اختیار ما نیست و گاهی اتفاقات ناگواری از راه میرسند که مسیرها را میبندند ولی پیشرفت در درجهٔ اول در درون ما رخ میدهد.
به این معنی پیشرفت بیشتر با مفهوم رشد معنا میشود. اگر رشد نکنیم، پتانسیلهای پیشرفت را از دست میدهیم. عمر خواهد گذشت و ما در جای خود درجا زدهایم و کوهی از کارهای نکرده در برابر ما قد علم میکنند. باید طوری رشد کنیم که متوازن و متناسب با بخشی از عمر که در آن قرار داریم، حرکت کنیم و دستاوردها را یکی پس از دیگری کسب کنیم.
پیشرفت اصولی چیست؟
فرض کنید یک نهال درخت دارید. برای این که خوب رشد کند چه مراحلی لازم دارد؟ اگر فقط آب بدهید تنها قسمت کوچکی از کار را پیش بردهاید. رسیدگیهایی مثل هرس کردن، سم زدن، بیل زدن اطراف درخت، حفاظت در برابر صدمات کودکان و غیره را هم باید به فهرست اضافه کنید. چون یک درخت در درازمدت بزرگ میشود باید در هر دوره از عمر آن متناسب با همان دوره عمل کنید.
حالا فرض کنید یک کودک داریم و میخواهیم اصولی تربیت شود و پرورش پیدا کند. حالا کار بسیار سختتر است. با یک موجود هوشمند مواجه هستیم که آیتمهای شخصیتی، استعدادهای فردی و تواناییهای او به تدریج شکل میگیرند و اگر با دقت با او کار نکنیم، نتیجهٔ جالبی نخواهیم گرفت. میبینید که انواع طرحها و ایدهها از بازیهای فکری تا کتابخوانی و فیلمهای آموزشی و غیره را میتوان پیشنهاد داد. اما به طور خلاصه می توان پیشرفت اصولی تربیت یک کودک را در تغذیهٔ سالم، ورزش، محبت و آموزش خلاصه کرد. چند رویکرد اساسی که مبانی پیشرفت یک کودک را شکل میدهند.
پیشرفت اصولی برای یک دانشجو هم چنین پیچیدگیهایی دارد. اما اینجا با سه بنیان اساسی مواجهیم که کلیات پیشرفت را به نمایش میگذارند. این اصول نه تنها در تحصیل بلکه در کاریابی و موفقیتهای اجتماعی هم درست هستند. پس اگر به پیشرفت اصولی خود علاقمند هستید، به خواندن ادامه دهید.
مثلث اساسی پیشرفت چیست؟
بنا به مطالعات و تجربیات من سه رویکرد اساسی در پیشرفت وجود دارد. اگر این سه را با هم به کار ببریم، نتایج درخشانی میگیریم. استفاده از این روشها در درازمدت مرتبا بر قدرت و توانایی ما میافزاید و ما را مرتبا بهتر از قبل میکند. رویکردی که گر چه ساده به نظر میرسد ولی حاصل سالها بررسی و مطالعه کارشناسان بر اصول اساسی موفقیت هستند.

اصل اول) یادگیری اصولی
اگر بلافاصله با دیدن این عنوان با خودتان گفتید این را که دیگر خودم میدانستم، احتمالا مسئله را خیلی ساده در نظر گرفتهاید. در واقع یادگیری اصولی با چیزی که در نظام آموزشی به خورد ما دادهاند بسیار تفاوت دارد و چیزی نیست که فکر میکنیم.
برای مثال سیستم آموزشی در کشور ما دانشآموز و دانشجو را مقید به خواندن درس و گرفتن حداقل نمره قبولی میکند. با این که به نظر میرسد اشکالی در کار نیست، ولی در واقع این روش دیگر کارآیی ندارد. در دنیای جدید سنجیدن خود با چند درس که در سطح معمولی تدریس میشوند تا همه بتوانند بخوانند منطقی به نظر نمیرسد. ضمن این که افراد علاقمندیها و استعدادهای یادگیری متفاوتی دارند. پس تنظیم یک مجموعه درس مشخص برای همه هم روش کارآمدی نیست.
از سویی سنجش با نمره هم دیگر منسوخ شده و اعمال سلیقههای بیمبنای معلمین و اساتید نیز در نمرهآوری دخالت دارند و باز هم موجب زیرسوال رفتن نظام آموزشی میشوند.
بدترین نکته مقایسهای است که با همکلاسیها صورت میگیرد. برای مثال یک دانشآموز یک مدرسهٔ دورافتاده که معلمی سطح پایین دارد با ۲۰ گرفتن خود را عالی تصور میکند. ولی اگر همین دانشآموز را به یک مدرسهٔ تیزهوشان ببرید شاید به سختی بتواند نمرهٔ قبولی بگیرد. زیرا اینجا همان درسها با عمق بسیار بیشتری تدریس میشود. اتفاقی که در دانشگاه هم رخ میدهد و مایهٔ تأسف است.
برای اصولی یاد گرفتن باید با کمک فناوریهای پایه مثل اینترنت و با کمک ابزارهای مدرنی مثل هوش مصنوعی و همین طور با کمک گرفتن از متخصصین حرفهای، مسیر یادگیری تخصصی ترسیم کنید و در آن به پیش بروید. خود را با اطرافیان مقایسه نکنید و به دنبال مسابقه گذاشتن با خود دیروز باشید. اگر هر روز از انسانی که دیروز بودید کمی بیشتر یاد بگیرید و مسیر یادگیری حرفهای را بیشتر طی کنید، در درازمدت کسی به گرد پای شما نخواهد رسید و در سطح استانداردهای بینالمللی قرار خواهید گرفت.
اصل دوم) تجربههای تخصصی
یکی از اشتباهات بسیار رایج در بین دانشجویان و کارجویان، تکیه بر مطالعاتی است که در اصل اول انجام دادهاند. بعضی از آنها با کسب نکردن موفقیت در مقطع کارشناسی، میروند کارشناسی ارشد میگیرند. بعد با ندیدن نتایج قابل توجه میروند دکترا میگیرند و باز هم به نتیجهٔ جذابی نمیرسند.
یک شکل دیگر اشتباه در این حوزه، جدی نگرفتن تجربههای همراه با دانش روز است. مثلا یک دانشجو میرود همهٔ تمرینهای دانشجویی را انجام میدهد. ولی وقت نمیگذارد تا با دانش روز تمرین کند و هماهنگ شود. مشکلی که باعث میشود در درازمدت در سطح نازلی از تخصص باقی بماند و عملا درجا بزند.
اگر فقط به یادگیری بچسبید و از تجربههای عملیاتی غافل شوید، در واقع فقط یک رأس از مثلث پیشرفت را در نظر گرفتهاید. امروزه افراد موفق کسانی هستند که از تجربیاتی بهرهمند باشند که در جامعه کارآیی داشته باشد. اگر فقط به تجربههای طراحی شده در دانشگاه بسنده کنید، عملا از آنچه جامعه و بازار کار از شما میخواهد ناآگاهی میمانید و این بسیار خطرناک است.
برای کسب تجربههای تخصصی ضمن تقویت هر روزهٔ اصل اول (یادگیری اصولی) در حوزهٔ فعالیت اصلی خود تحقیق کنید و مرتبا به دنبال تجربههای سطح بالاتر باشید.
یکی از روشهای موفق در این حوزه ایجاد نمونهکار است. تفاوتی ندارد که رشتهٔ شما فنی یا نظری باشد. مهم این است که در حوزهٔ رشتهٔ خود سوابقی ایجاد کنید که تجربهٔ شما را بالا ببرد. برای مثال یک دانشجوی فنی یا هنر باید مرتبا نمونهکارهای جدیدی تولید کند تا یک گالری آثار داشته باشد. یک دانشجوی رشتههای نظری هم باید مرتبا مقاله بنویسد، بحث کند، در رویدادهای علمی شرکت کند و عملا خودش را در جریان روندهای روز قرار دهد.
برای ارتقاء کار خود در سطح بینالمللی هم باید تلاش کنید. شاید نمونهکارهای اولیهٔ شما بسیار ابتدایی باشند. اما اگر نگاه خود را به قلههای موجود در رشتهٔ خود معطوف کنید و با کمک فناوریهای ارتباطی در دسترس، دانش خود را ارتقاء دهید، کمکم نمونهکارهایی بسیار شاخص و ارزشمند تولید خواهید کرد که در استفاده از اصل سوم شما را به شدت از دیگران متمایز میکنند.
اصل سوم) ارتباطات و روابط عمومی
اگر اصل اول (یادگیری اصولی) و اصل دوم (تجربههای تخصصی) را خوب دنبال کنید ولی اصل سوم را به کار نبندید، ممکن است هیچ نتیجهٔ خاصی نگیرید. شاید عجیب به نظر برسد ولی بسیاری از ما دقیقا همین اشتباه را میکنیم و به همین دلیل آمار فارغالتحصیلان برجستهای که جایی در بازار کار ندارند، بالا است.
برای مثال به زندگی نیکولای تسلا نگاه کنید. کسی که ایلان ماسک، نام ماشینهای خودران خود را از این دانشمند شهیر قرض گرفت. ولی تسلا با وجود هوش سرشار و اختراعات بسیار خود در فقر و رنج درگذشت. او دو اصل اول و دوم را به خوبی به کار گرفته بود، ولی از اصل سوم غافل بود و عملا سرمایههای فراوان علمی و تجربی خود را به درستی استفاده نکرد. ولی دیگران با آثار او به ثروت و شهرت رسیدند.
امروزه نقش ارتباطات و روابط عمومی در موفقیت به خوبی شناخته شده است. شما اگر بهترین مقالهٔ دنیا را بنویسید یا بهترین محصول دنیا را تولید کنید، ولی از اصل سوم استفاده نکنید، ممکن است به هیچ دستاورد خاصی نرسید.
منظور از ارتباطات و روابط عمومی در این اصل استفاده از راهکارهایی است که در مجامع تخصصی و عمومی به خوبی شناخته شوید. شاید فکر کنید این کار نیاز به تبلیغات دارد و هزینههای سنگینی دارد که از شما برنمیآید. اگر این طور فکر کردید، کاملا در اشتباهید. زیرا با کمترین هزینه و بیشتر با صرف وقت و پیگیری میتوانید به خوبی خود و توانمندیها و تولیدات نظری یا عملی خود را به جامعه تخصصی و حرفهای معرفی کنید.
برای مثال اگر از ترمهای اولیه دانشجویی تلاش کنید با اساتید برجسته (هم در دانشگاه محل تحصیل و هم دانشگاههای دیگر) ارتباط بگیرید و خود را به عنوان یک دانشجوی کوشا و برجسته معرفی کنید، چندین مزیت کسب میکنید:
- این اساتید راهنماییهای تخصصی به شما خواهند کرد که مسیر آینده را روشن میکند
- آنها ممکن است معرف شما به دیگران شوند و کار شما را جلو بیندازند
- همکاری با این اساتید نیز فرصت مغتنمی است که کسب تجربه و شهرت را تقویت میکند
برای این که با این اساتید ارتباط بگیرید، نمیتوانید با پول خرج کردن به جایی برسید. این افراد به علاقمندان کوشا توجه دارند و در دنیای امروز که دانشجویان هر روز تنبلتر از گذشته و اسیر شبکههای اجتماعی و بازیهای دیجیتالی هستند، پیدا کردن این افراد سختتر از گذشته است. پس کافی است اصل اول (یادگیری اصولی) را مرتبا دنبال کنید و اصل دوم (تجربههای شخصی) را تقویت کنید و آثار خود را به این اساتید ارائه کنید و نتیجه را با لذت تماشا کنید.
از سوی دیگر امروزه هر کسی به یک تریبون تقریبا رایگان در اینترنت دسترسی دارد. با ایجاد یک حساب شبکههای اجتماعی میتوانید به طور تخصصی در حوزهٔ مورد علاقهٔ خود بنویسید، انتقال تجربه انجام دهید و از نظرات دیگران استفاده کنید. این کار با این که زمانبر است ولی در درازمدت به یک پایگاه اجتماعی قوی تبدیل میشود.
بارها در پادکستهای تخصصی شنیدهام که متخصصین از طریق شبکههای اجتماعی با هم آشنا شده و ارتباطات کاری و حرفهای قدرتمندی را شکل دادهاند. این امکان را جدی بگیرید تا مثل نیکولای تسلا حاصل یک عمر تلاش شما به فنا نرود.
جمعبندی
اگر مثل من در دوران دانشجویی تنها به مطالعه بچسبید و کتابها را یک به یک بخوانید و پیشرفت نکنید، جای تعجب نیست. چون من اینقدر در درس خواندن تمرکز کرده بودم که نه به کسب تجربه و نه ارتباطات و روابط عمومی رسیدم و عملا سالها طول کشید تا اشتباه اساسی خود را پیدا کنم.
سه اصل مطرح شده در مثلث پیشرفت را بسیار جدی بگیرید و آنها را در فعالیتهای هر روزه دخالت دهید تا در درازمدت نتایج چشمگیری حاصل کنید:
اصل اول) یادگیری اصولی: به سمت استانداردهای بینالمللی بروید و به آنچه به شما دیکته میکنند اکتفا نکنید
اصل دوم) تجربههای تخصصی: در سطح شرکتهای بزرگ بینالمللی فکر کنید و آهستهآهسته خود را با تغییرات روز جهانی هماهنگ کنید و نمونهکارهای خود را در شبکههای اجتماعی منتشر کنید
اصل سوم) ارتباطات و روابط عمومی: با کمک اینترنت و شبکههای اجتماعی با اساتید، افراد نخبه و حرفهای در حوزهٔ تخصصی خود ارتباط بگیرید و شخصیت تخصصی خود را به درستی معرفی کنید.
در پایان امیدوارم از همین لحظه شروع کنید. چون این اصول کار هر روزه هستند و نباید پشت گوش انداخته شوند. زیرا ماهیت دنیای امروز با فراموشکاری همراه است و اگر فعال نباشید، فراموش خواهید شد. پس مراقب باشید و بعد از این حرفهای پیشرفت کنید.
مقالات بیشتر برای شما:

چالش موبایل در حمام
اولین چالش دانشجویانه به کاربرد موبایل در حمام اختصاص دارد

کافئین یک سم متداول
مصرف کافئین یعنی نوشیدن چای و قهوه یا خوردن شکلات و انرژیزا با این که حس خوشی ایجاد میکند خالی از عوارض نیست و مصرف آن در درازمدت میتواند دردسرهایی برای سلامتی شما ایجاد کند.

روزهای کرونایی و مطالب ۱۸+
کسانی که این روزهای کرونایی و مطالب ۱۸+ را ترکیب کردند به دردسرهای بسیاری دچار میشوند

مثلث یادگیری سریع و حرفهای
به جای تلنبار کردن مطالب برای شب امتحان با این روش با کمترین تلاش بهترین یادگیری را تجربه کنید

مثلث اساسی پیشرفت
مثلث اساسی پیشرفت سه بنیاد اساسی پیشرفت را به نمایش میگذارد که در تحصیل و کار بسیار تأثیرگذارند.

خوارزمی، پدر علم جبر
خوارزمی دانشمند بزرگ اسلامی و پدر علم جبر از شخصیتهای علمی بزرگ دوران رنسانس است.