قانون ۲۰/۸۰ یا ارزش کار مفید

شاید باور نکنید که ارزش مفید کار کردن چقدر زیاد است. همه به طور شهودی متوجه هستند که اگر کارهای مهم‌تری انجام دهند، قطعا پیشرفت می‌کنند. ولی قانون ۲۰/۸۰ که به اصل پارتو یا قانون پارتو (Pareto Principle) هم معروف است، درک بهتری از اتفاقی که در اطراف ما می‌افتد به ما می‌دهد. قانونی که می‌تواند عملکرد ما را متحول کند و چه در محیط اداری و چه در کارهای شخصی رشد بی‌نظیری برای ما خلق کند.

هوشمندانه کار کن

حتما این عبارت را بارها شنیده‌اید که «هوشمندانه کار کردن بهتر از سخت کار کردن است». گر چه کاملا عبارت درستی نیست و سخت‌کوشی را زیر سوال می‌برد، اما نکتهٔ فنی ظریفی در آن نهفته است. واقعیت در میدان عمل به ما نشان می‌دهد که اگر هوشمندانه کار نکنیم، حتی سخت کار کردن هم مفید نیست و سعی باطل است. خب اگر هنوز در پیچ و خم فلسفی این عبارت گیر کرده‌اید، به یک کارگر معدن فکر کنید که عمری در سخت‌ترین شرایط کار می‌کند و عادی قابل‌توجهی ندارد و آن را مقایسه کنید با بسیاری از مشاغل که با سختی کمتر درآمد بهتری دارند.

قانون ۲۰/۸۰ چیست؟

این قانون به سادگی به ما یادآوری می‌کند که اگر هوشمندانه اقدامات مهم را انتخاب کنیم، دستاوردهای حیرت‌انگیزی خواهیم داشت. ساده‌ترین بیان این قانون تقریبا به این شکل است:

«۸۰ درصد نتایج در هر کاری از ۲۰ درصد فعالیت‌ها ناشی می‌شوند».

شاید فکر کنید این یک قانون من‌درآوردی و الکی است که قسمت اول را درست فهمیده‌اید و در قسمت دوم کاملا در اشتباه هستید.

قانون ۲۰-۸۰ یا ارزش کار مفید

قانون ۲۰/۸۰ از کجا آمده است؟

جامعه‌شناس و اقتصاددان ایتالیایی ویلفردو پارتو (Vilfredo Pareto) در ۱۹۰۶ میلادی در حین تدریس در دانشگاه لوزان رابطهٔ ۲۰/۸۰ را بیان کرد. در نظریه اولیهٔ او نشان داده می‌شد که تقریبا ۸۰ درصد از سرزمین پادشاهی ایتالیا توسط ۲۰ درصد جمعیت آن تحت تملک قرار دارد.

ویلفردو پارتو در ۱۸۷۰
ویلفردو پارتو در ۱۸۷۰

   در سال ۱۹۴۱ میلادی مشاور مدیریت جوزف ام جوران (Joseph M. Juran) بعد از خواندن کارهای پارتو متوجه این نکته شد که ۸۰ درصد مشکلات به وسیله ۲۰ درصد علت‌ها در کنترل کیفیت گزارش می‌شوند. جوران بعدها در کار خود این اصل را به صورت «اندک حیاتی و سودمند بسیار» برای تأکید بر این که نقش ۸۰ درصد باقی‌مانده را نباید دست‌کم گرفت، مورد اشاره قرار داد.

گسترش قانون ۲۰/۸۰ به همه‌چیز

کم‌کم این اصل مورد توجه علوم مدیریت، محاسبات، بهداشت و سلامتی، مهندسی و غیره قرار گرفت. با این که این اصل بر اساس گمانه‌زنی طراحی شده بود، بررسی‌ها نشان می‌داد که در بسیاری موارد صادق است و می‌توان آن را به عنوان یک قانون پذیرفت. قانونی که به ما گوشزد می‌کند اگر ۲۰ درصد فعالیت‌های حیاتی را در نظر بگیریم و آن‌ها را اصلاح کنیم یا بهبود دهیم، ۸۰ درصد نتایج بهتر از آن حاصل خواهند شد.

   باید به این نکته هم توجه داشته باشید که در همهٔ زمینه‌ها این قانون درست از آب درنمی‌آید و گاهی مثلا ۳۰ درصد نیروی کاری ۶۰ درصد کارها را تکمیل می‌کنند. ولی در مجموع به عنوان یک مشاهدهٔ‌ تجربی یک قانون کارآمد و کاربردی است.

کاربرد قانون ۲۰/۸۰ در زندگی

برای مثال خودتان را در نظر بگیرید. شما قطعا در طی شبانه‌روز فعالیت‌های بسیاری باید انجام دهید، ‌همیشه وقت کم می‌آید و بسیاری از کارها انجام نشده باقی می‌مانند و در آخر از فعالیت‌های اساسی خود نتیجهٔ دلخواه نمی‌گیرید. حالا اگر بنا به قانون ۲۰/۸۰ ابتدا ۲۰ درصد کارهای کلیدی را که مهم‌ترین هستند جدا کنید و روی انجام حتمی آن‌ها برنامه‌ریزی و تلاش کنید، به زودی می‌بینید که نتایج درخشانی در حال ظاهر شدن هستند. با این که ممکن است بلافاصله تأثیر نتایج این قانون را نتوانید مشاهده کنید، ولی در گذر زمان از بهتر شدن اوضاع لذت خواهید برد.

   با این که به نظر بدیهی و کاملا قابل‌فهم می‌رسد، اکثر ما این کار را نمی‌کنیم و شبانه‌روز خود را با بسیاری فعالیت‌های حاشیه‌ای غیرمهم پر می‌کنیم. نتیجه هم کاملا قابل پیش‌بینی است. با این روش ما عملا دور خودمان می‌چرخیم و اگر پسرفت نکنیم، حداکثر نتیجهٔ قابل کسب، ماندن در جایی است که از قبل بودیم. یعنی پیشرفت در حد صفر.

مفهوم قانون پارتو
مفهوم قانون پارتو

کاربرد قانون ۲۰/۸۰ در مدیریت زمان

اگر به مطالبی که در مورد قانون ۲۰/۸۰ منتشر شده نگاه کنید می‌بینید که بسیاری از اشاره‌ها به مدیریت زمان است. مدیریت زمان با این قانون به یک غربال‌گری جذاب در جدا کردن ۲۰ درصد زمان مفید و کاربردی که بهترین نتایج را دارد و ۸۰ درصد زمان صرفا مصرف یا تلف شده منتهی می‌شود. در واقع فهم ما از اهمیت زمان را به کلی دگرگون می‌کند.

   بسیاری از افراد متوجه نیستند که ارزشمندی زمان در طی ساعات شبانه‌روز تغییر می‌کند. برای مثال یک دانشجو زمانی که سر کلاس یک استاد خوب در حال گوش دادن و توجه عمیق است، زمان ارزشمندتری از هنگام نهار خوردن در سلف را تجربه می‌کند. مطالعات هم نشان می‌دهند که کیفیت استفاده از زمان با توجه ما به آن رابطه دارد. پس بنا به اصل پارتو ۲۰ درصد زمان‌های مفید و کلیدی خود را مشخص کنید و به آن‌ها اهمیت خاصی بدهید. مثلا اجازه ندهید در هنگام مطالعه یا نوشتن مقاله کسی مزاحم شود. عوامل حواس‌پرت‌کن را هنگام پژوهش یا ساختن یک چیز یا گوش دادن به یک پادکست یا تماشای یک سخنرانی تخصصی از خود دور کنید. با این رفتارها خواهید دید که عملا ۸۰ درصد زمان عادی به وقتی برای استراحت تبدیل می‌شود و اجازه پیدا می‌کنید در ۲۰ درصد زمان خاص خود با حداکثر توان و انرژی فعالیت کنید.

چطور قانون ۲۰/۸۰ را به کار ببریم؟

استفاده از قانون ۲۰/۸۰ در واقع نیاز به کمی تجربه و مشاوره دارد. گاهی ما متوجه نیستیم ۲۰ درصد فعالیت‌های اساسی که ۸۰ درصد نتایج را برای ما تولید می‌کنند کدام هستند. عملا در حال وقت تلف کردن با بسیاری کارهای ظاهرا مهم ولی در عمل بی‌فایده هستیم.

   برای مثال رئیس یک شرکت پستی می‌گفت من در اوایل کار مثل یک آتش‌نشان عمل می‌کردم. دائم در حال حرکت از این سوی شرکت به آن سو و حل مشکلات بودم. هر روز شکایت داشتیم و مشتریان از نرسیدن بسته، سالم نبودن بسته و عدم مطابقت بستهٔ دریافتی با مشخصات پست شده شکایت داشتند. کار به جایی رسید که داشتم دیوانه می‌شدم. خب این شخص با اولویت‌بندی جدید کارها و دست برداشتن از انجام همهٔ کارها به نتیجه رسید. برای او ۲۰ درصد مهم، تفویض اختیار صحیح، اولویت‌بندی کارها و انجام ۲۰ درصد اساسی مهمی بود که حتما باید خودش انجام دهد.

   مثال دیگر یک گروه دانشجویی بودند که سعی می‌کردند کل کارهای استارتاپ تازه تأسیس را خودشان شخصا انجام دهند. حتی حاضر نبودند یک جوشکار استخدام کنند تا یک سری کارهای فنی را انجام دهد. بالاخره یک مدیر حرفه‌ای به دادشان رسید و به آن‌ها آموزش داد که قرار نیست همهٔ کارها را شخصا انجام دهند و باید بر کارهای کلیدی تمرکز کنند. توصیه‌ای که کسب‌وکار آن‌ها را واقعا نجات داد.

قانون ۲۰/۸۰ و زندگی دانشجویی

این قانون زندگی دانشجویی شما را قطعا متحول می‌کند. فرض کنید یک روز عادی دانشجویی شما این باشد:

  • بیدار شدن
  • رفتن به دانشکده و شرکت در کلاس
  • غذا خوردن در بوفه یا سلف دانشگاه
  • چک کردن شبکه‌های اجتماعی
  • شرکت در بقیه کلاس‌ها
  • برگشت به خوابگاه یا خانه
  • سروکله زدن با دانشجوها یا خانواده
  • شام و خوابیدن

خب این برنامه را ذهنی نوشتم و قطعا یک دانشجو در این بین ده‌ها کار متفرقه دیگر انجام می‌دهد. اما مشکل این است که در این برنامه هیچ اولویت‌بندی وجود ندارد و به صورت ذهنی دنبال می‌شود. حالا اگر یک دانشجو با بررسی متوجه شود مهم‌ترین فعالیت‌های او عبارتند از «تمرکز در کلاس» و «نت‌برداری خلاصه در کلاس» و «مرور درس‌ها بعد از کلاس» چه اتفاقی می‌افتد؟

   چنین دانشجویی حالا به جای تقسیم کردن انرژی خود در طی روز، در لحظات کلاسی انرژی خود را بر یادگیری و یادداشت‌برداری و بعد از کلاس بر مرور تنظیم می‌کند. همین اقدام ۲۰ درصدی می‌تواند خروجی علمی شگفت‌انگیزی را در طی ترم تحصیلی رقم بزند.

   به عنوان یک دانشجو حتما ۲۰ درصد فعالیت‌های اساسی خود را مشخص کنید و برای بهینه‌سازی هر چه بیشتر آن اقدام کنید. به این ترتیب در درازمدت نتایج چشم‌گیری خواهید گرفت.

واگذار کن

یکی از نتایج مهم قانون ۲۰/۸۰ برای دانشجویان این است که سعی کنید ۸۰ درصد فعالیت‌های زائد را حتی‌الامکان واگذار کنید تا وقت کافی برای تمرکز بر ۲۰ درصد فعالیت اساسی داشته باشید. گاهی ۲۰ درصد فعالیت اساسی نیازمند صرف وقت و انرژی هستند و اگر ۸۰ درصد کارهای کم‌اهمیت ولی وقت‌گیر داشته باشید به آن‌ها نمی‌رسید. قطعا نمی‌توانید کل ۸۰ درصد را واگذار کنید ولی هر چه را می‌توانید واگذار کنید، حتما بکنید و از شرش خلاص شوید.

   برای مثال ممکن است در سبک زندگی فعلی شما کارهایی وقت‌گیر مثل خرید کردن، پرداخت قبض‌ها، نظافت و غیره بارها تکرار می‌شود و عملا در درازمدت وقت بسیاری را تلف می‌کند. حتی یک ساعت در روز به معنی ۳۰۰ ساعت در روزهای غیرتعطیل سال است و روشن است که هر چه کارهای ۸۰ درصدی کم‌نتیجه را واگذار کنید بهتر خواهد بود. اگر این کارها را به دوستان واگذار کنید یا از روش‌های سیستماتیک مثل پرداخت خودکار قبوض جاری از حساب استفاده کنید، عملا کارهای بسیاری را واگذار کرده‌اید و وقت کافی برای پرداخت به ۲۰ درصد کارهای مهم دارید.

نه به کارهای فرعی

کاربرد عملی دیگر قانون ۲۰/۸۰ نه گفتن به کارهای غیرضروری و با اهمیت کم است. این کارها در بهترین حالت خروجی ضعیفی تولید می‌کنند و بهتر است تا می‌توانید به آن‌ها نه بگویید. نترسید حداکثر بیست درصد نتایج شما به این کارها مربوط است و با انجام ندادن آن‌ها دنیا به آخر نمی‌رسد.

   برای مثال اگر عادت دارید هر روز ساعت‌ها در اینترنتی بگردید، با دوستان معاشرت کنید یا گیم بازی کنید، عملا نمی‌توانید ۲۰ درصد فعالیت‌های سودمند خود را به نحو احسن دنبال کنید. بدیهی نیست؟ پس شروع کنید و کارهای زائد را حذف کنید.

   سخت‌ترین کار در این قسمت نه گفتن به پیشنهاداتی است که با ۲۰ درصد زمان یا کارهای طلایی شما ناسازگاری دارند. این پیشنهادات هم ممکن است از سمت دوستان دانشجو، اساتید یا یک کارفرما یا حتی فامیل و دوست و آشنا باشد. باید نه گفتن را به خوبی یاد بگیرید و در این شرایط با سنجیده عمل کردن اجازه ندهید ۲۰ درصد فعالیت الماسی شما به زغال و خاکستر تبدیل شود.

جمع‌بندی

قانون ۲۰/۸۰ یا اصل پارتو ما را تشویق می‌کند ۲۰ درصد از مهم‌ترین زمان‌های در دسترس و کارهای خود را به نحو احسن انجام دهیم تا ۸۰ درصد نتایج عملکرد ما بهبود پیدا کنند و دستاوردهای بالاتری کسب کنیم. پیدا کردن این ۲۰ درصد نیازمند تعمق و مشاوره است. بعد از شناسایی آن‌ها باید با واگذاری یا حذف کارهایی که اهمیت پایین‌تری دارند، به سمت بهینه‌سازی و رشد حرکت کنیم. کاری که در درازمدت نتایج درخشانی به همراه خواهد داشت. فقط یادتان باشد این قانون را برای استراحت و تمدد اعصاب به کار نبرید. خب هر چیزی جایی دارد.

مقالات بیشتر برای شما:

سوپ هزار مزه

سوپ هزار مزه

«سوپ هزار مزه» یک غذای دانشجویی واقعی است که مهارت خاصی برای پختن لازم ندارد و سریع آماده می‌شود

ادامه مطلب »
اشتراک در
اطلاع از
guest

0 نظرات
تازه‌ترین
قدیمی‌ترین بیشترین رأی
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
Skip to content