دانشجوها در جستجوی کار معمولا با مشکلاتی تکراری روبرو می‌شوند. مشکلاتی که حاصل آن پیدا کردن کار ایده‌آلی نیست و حقوق و مزایای خوبی هم ندارد. در این مقاله برگرفته از کتاب «زندگی شغلی‌تان را طراحی کنید» اثر «بیل برنت» روشی متفاوت برای کاریابی را معرفی می‌کنم که امیدوارم به کارتان بیاید.
روش کاریابی مرسوم
معمولا افراد برای کاریابی از مؤسسات کاریابی یا سایت‌های کاریابی استفاده می‌کنند. در این حالت لازم است بروید و اطلاعاتی از مهارت‌های خود به مؤسسه بدهید یا در پروفایل آنلاین منتشر کنید. بعد در بین فرصت‌های شغلی اعلام شده توسط کارفرمایان اینقدر بگردید تا کارهایی مناسب شما پیدا شوند و بعد هم درخواست استخدام بدهید.
بقیهٔ مسیر به همین سادگی نیست. اگر به مصاحبه دعوت شوید یا کارفرما اطلاعات بیشتری بخواهد باید وقت زیادی بگذارید و نهایت تلاش خود را بکنید تا در مصاحبه عالی ظاهر شوید و بعد منتظر بمانید تا کارفرما به شما خبر دهد.
این مسیر علی‌رغم شناخته شده بودن مشکلات زیادی دارد که شاید به آنها فکر نکرده باشید و در ادامه آنها را توضیح می‌دهم.
مشکل فهرست‌های شغلی
در این روش فهرست‌های شغلی معمولا با دقت آماده نمی‌شوند و با دقت با درخواست‌های متقاضیان مطابقت داده نمی‌شوند. به ویژه اگر از طریق مؤسسات کاریابی اقدام کنید، بارها ممکن است به کارفرمایی معرفی شوید که شخصی با مشخصات شما را لازم ندارد. چرا که هدف این مؤسسات گرفتن پورسانت کاریابی است و زیاد خود را درگیر انطباق دقیق مشخصات نیروی مورد نیاز کارفرما با شرایط شما نمی‌کنند. در واقع آنها طوری برخورد می‌کنند انگار اگر در قلهٔ کوه هم برای شما کار پیدا کنند، شما زندگی را ول میکنید و می‌روید آنجا کار میکنید.
همین مشکل در مورد سامانه‌های آنلاین هم دیده می‌شود. زیرا سامانه تلاش می‌کند به صورت هوشمند فرصت‌های شغلی مشابه را به شما نمایش دهد و این وسط دقت پیاده‌سازی مشخصات حرف آخر را می‌زند که در عمل بارها با خطا مواجه می‌شود.
بارها با کسانی که از طریق مؤسسات اقدام به کاریابی کرده‌اند مواجه شده‌ام و همگی گفته‌اند که مؤسسات فقط ما را به کارفرما معرفی می‌کنند و بعد از معرفی مشخص می‌شود که به کلی اشتباه کرده‌اند و نیاز کارفرما با توانایی‌های ما اصلا مطابقت نداشته است.
نقص در شناخت کارفرما
بسیاری کارفرمایان در هنگام مشخص کردن نیروی کاری مورد نیاز خود دقیق عمل نمی‌کنند. زیرا خود هم دقیقا نمی‌دانند چه طور نیرویی مورد نیاز آنها است. در نتیجه هم مؤسسهٔ کاریابی یا سایت کاریابی را به دردسر می‌اندازند و هم کسانی را که در جستجوی کار هستند.
بسیاری از کارفرمایان معتقدند مشخصات یک نیروی ایده‌آل در بازار کار به سختی پیدا می‌شود و در نتیجه شرایط مورد نظر خود را به حداقل موارد کاهش می‌دهند. ولی وقتی به آنها مراجعه کنید، مرتبا با درخواست‌های جدیدی روبرو می‌شوید و کم‌کم متوجه می‌شوید راه را اشتباهی آمده‌اید و دوباره باید برگردید به اول مسیر کاریابی.
تکرار ناپذیری
یکی از مشکلات کاریابی با روش سنتی این است که هر بار که بخواهید کار پیدا کنید باید مسیر را از اول طی کنید. زیرا سیستم مشخصی وجود ندارد که تجربیات قبلی کارفرمای سابق شما را به کارفرمای بعدی منتقل کند. در واقع هر بار باید از نو شروع کنید و تلاش بسیاری بکنید تا پروفایل سوابق بسیار خوبی بسازید. عملا اتلاف وقت زیاد و کمیسیون‌های مکرر موسسات کاریابی را هم باید تحمل کنید.
معرفی نشدن فرصت‌های عالی
واقعیت این است که کارفرمایان فرصت‌های شغلی عالی را آگهی نمی‌کنند. زیرا به دنبال افراد واجد شرایط خاصی هستند و بیشتر در شبکه‌های ارتباطی با همکاران حرفه‌ای خود دنبال چنین نیروهایی می‌گردند. شاید به همین دلیل است که در سایت‌های کاریابی کمتر به مشاغل سطح بالا با حقوق عالی و مزایای وسوسه‌برانگیز برخورد میکنید.
اگر خودتان را جای کافرما بگذارید، این کار کاملا طبیعی است. زیرا اعلام یک فرصت شغلی عالی فقط سیلی از رزومه‌ها و درخواست‌ها را به دفتر کاری شما سرازیر می‌کند که بررسی آنها وقت بسیاری از شما خواهد گرفت. ولی واقعیت نشان می‌دهد که اکثر آنها و حتی همهٔ آنها به‌دردنخور هستند و امکان جذب نیروی خوب از این طریق وجود ندارد.
روش کاریابی حرفه‌ای
این روش بر خلاف روش قبلی به جای جستجو در بین آگهی‌های شغلی به اقدامات ارزشمند در روابط عمومی تکیه دارد. در این روش شما باید ابتدا از حوزهٔ تخصص خود آگاه باشید و صرفا دنبال کار نباشید. یعنی همواره هویت شغلی مشخصی برای خود تعریف کرده باشید که در آن حوزه به دنبال کار هستید. فرقی نمی‌کند در حال حاضر جایی مشغول به کار هستید یا نه. مهم این است که در ارتباطات تخصصی خود را چه معرفی میکنید.
شروع این روش به این ترتیب است که با افرادی که در حوزهٔ دسترسی شما (چه مجازی چه فیزیکی) حضور دارند، ارتباط بگیرید و به نحوی آنها را در جریان جستجوی خود برای فرصت شغلی بهتر قرار دهید. شاید فکر کنید این کار خیلی سطح پایین است. اما واقعیت نشان می‌دهد تا افراد حرفه‌ای از جستجوی شما برای کار اطلاعی نداشته باشند، شما را به دیگر همکاران خود معرفی نخواهند کرد.
این روش نیز مثل روش کاریابی سنتی کند است و نمی‌توانم تضمین کنم که سریع بتوانید کار پیدا کنید. اما اینجا برگ برنده در معرفی شدن شما توسط افراد کاربلد است و این بهترین شکل کاریابی است. چرا که هر کارفرما به همکاران خود بیشتر از موسسات کاریابی اعتماد دارد و نظر آنها را مقدم می‌شمارد.
چطور ارتباط برقرار می‌شود؟
در این روش قرار نیست مستقیم بروید سراغ یک آدم حرفه‌ای و بگویید دنبال کار می‌گردید و از او بخواهید شما را به دوستانش معرفی و توصیه کند. در واقع اینجا مسیر حرفه‌ای‌تر است.
در این روش باید با افراد تأثیرگذار در حرفهٔ خود ارتباط دوستانه برقرار کنید. این ارتباط گرفتن می‌تواند از طریق سوال پرسیدن، گپ زدن، مشارکت در بحث‌های تخصصی دوستانه و غیره باشد. در واقع مهم است که دیده شوید و به عنوان یک متخصص توانمند در حوزه‌ای که فعالیت دارید، شناسایی شوید.
اگر خجالتی و گوشه‌گیر باشید در این مرحله کمی به مشکل می‌خورید. افرادی که سریع ارتباط برقرار می‌کنند و روابط دوستانه می‌سازند در این روش حداقل یک گام جلوتر هستند. ولی خوشبختانه چون موضوع کاریابی است زیاد نگران نباشید. تخصص شماست که شما را معرفی می‌کند.
این روش چطور کار می‌کند؟
در این روش شما با ارتباط گرفتن با متخصصین گام‌به‌گام در حال ساختن یک برند شخصی هستید. شهرتی که شما را به عنوان یک نیروی کار قوی به کارفرمایان معرفی می‌کند و به آنها وسوسهٔ پیشنهاد کار دادن به شما را القاء می‌کند.
در واقع لازم نیست شما درخواست کار کنید. شاید حتی این کار مسیر را ناهموار کند و روابط عمومی که به کار برده بودید، تنها یک دام کاریابی به نظر برسد. چیزی که اصلا خوب نیست و کار شما را دشوار خواهد ساخت. زیرا کسی دوست ندارد فکر کند شما با او دوستی کرده‌اید تا منفعتی شخصی ببرید و همهٔ این‌ها از روی نقشه بوده است.
واقعیتی که به آن توجه ندارید این است که کارفرمایان همواره به دنبال نیروی انسانی قوی هستند. این دغدغه در بازار کار امروز نیز بسیار جدی است و یکی از دشوارترین چالش‌های مدیریتی قرن حاضر است. زیرا نیروهای انسانی خوب مرتبا توسط رقبا به دام می‌افتند یا با چالش‌هایی روبرو شده و از کار کردن دست می‌کشند و هر کارفرمایی باید گزینه‌های دیگری برای جایگزین کردن در ذهن داشته باشد.
امتیاز مهم: آنها درخواست می‌دهند
یکی از امتیازات این روش این است که به شما قدرت انتخاب و تعیین شرایط می‌دهد زیرا شما درخواست را مطرح نکرده‌اید. در واقع در مقام مذاکره کسی که درخواست را مطرح می‌کند در موضع ضعف است و کسی که به درخواست پاسخ می‌دهد در موضع قدرت قرار دارد. پس اگر هوشمندانه رفتار کنید می‌توانید شرایط شغلی مناسبی نیز پیشنهاد دهید و وقتی جواب مثبت دهید که از همه چیز مطمئن باشید.
جمع‌بندی
کاریابی به روش مراجعه به مؤسسات شغل‌یابی و سایت‌های کاریابی دیگر کارآیی چندانی ندارد. با استفاده از روابط عمومی و رفتار حرفه‌ای می‌توانید بهتر کار پیدا کنید و به مشاغلی دسترسی پیدا کنید که کارفرمایان در آگهی‌ها مطرح نمی‌کنند و به دنبال گزینه‌های عالی برای آنها هستند. مشاغلی که معمولا شرایط کاری و حقوق خوبی دارند و فقط با روابط عمومی و تخصص‌گرایی می‌توانید به آنها برسید.
