مثلا خیلی باهوشی؟
در گذشته ستاره طلایی که روی سینه کلانترها نصب میشد، نشانی از اقتدار و مقام نظامی آنها بود. این ستاره عملا طلایی هم نبود و حداکثر فلزی با آب طلا بود. اما حضور آن در لباس فرم معنایی ویژه به آن میداد. اگر سری به نشریات زرد بزنید میبینید که به بهرهٔ هوشی اهمیت بالایی داده شده است. آنها آنقدر بهرهٔ هوشی را مهم جلوه میدهند که اگر حرفهایشان را باور کنید تصور خواهید کرد بدون بهرهٔ هوشی بالای متوسط هیچ موفقیتی بدست نمیآید.
اما در حقیقت بهرهٔ هوشی مثل ستاره طلایی لباس کلانتر فقط جزئی از کل است و همه چیز را تعیین نمیکند. اگر اسلحه نباشد مسلما کسی به ستارهٔ طلایی اهمیت نمیدهد. خودتان را با بهرهٔ هوشی گول نزنید.
ایرانیها باهوشترند؟
برای شنیدن یک خبر تلخ آمادهاید؟ بر خلاف آنچه عموم فکر میکنند، بهرهٔ هوشی متوسط ایرانیان در حد متوسط است. پژوهشهای دانشگاهی متوسط بهرهٔ هوشی ایرانیان را حدود ۸۴ نشان میدهد که از متوسط حدود ۹۶ کشور دیگر کمتر است. پس خیلی به زرنگ بودنتان تکیه نکنید! چرا که به عوامل دیگری برای موفقیت نیاز دارید.
البته این به معنی نبودن نخبههای باهوش نیست. ولی نشان میدهد سطح آموزش ما ضعیف است چون بنا به تحقیقات علمی، پایین بودن بهرهٔ هوشی ریشه در آموزش قبل از دبستان دارد. یعنی همان زمانی که شیشه دستتان میدادند بنشینید تلویزیون ببینید ونگ نزنید.
IQ و EQ
بگذریم، تا به حال اسم این دو را شنیدهاید؟
۱. IQ یا بهرهٔ هوشی: با تستهای مخصوص روانشناسی میتوان مقدار بهرهٔ هوشی خود را سنجید. سالها دانشمندان عامل موفقیت انسان را بهرهٔ هوشی بالاتر میدانستند. اما با تحقیقات جامعتر فهمیدند بهرهٔ هوشی به تنهایی عامل موفقیت نیست و یک فرد موفق در کنار بهرهٔ هوشی باید از EQ هم برخوردار باشد.
۲. EQ یا هوش هیجانی: نوعی از هوش است که عملکرد آن شامل شناخت و کنترل هیجانها در انسان است.
بین بهرهٔ هوشی و هوش هیجانی هیچ رابطه شناخته شدهای وجود ندارد. یعنی شما اصلا نمیتوانید از روی بهرهٔ هوشی یک نفر هوش هیجانی او را حدس بزنید و برعکس. این یک خبر خوب است زیرا بهرهٔ هوشی چندان انعطافپذیر نیست و از همان لحظه تولد در حداکثر خود قرار داشته و با بزرگ شدن کاهش مییابد. هیچ کس با یادگیری واقعیتهای جدید یا فرا گرفتن اطلاعات عمومی، باهوشتر نمیشود.
اما کاملا برعکس، هوش هیجانی، مهارتی اکتسابی است که به آسانی آموخته میشود. با این که بعضی مردم، نسبت به دیگران، به طور طبیعی هوش هیجانی بالاتری دارند، کسی که حتی با هوش هیجانی پایین به دنیا آمده است، باز هم میتواند در خود هوش هیجانی را بالا ببرد و به سطوح عالی برساند.
ولی اینقدرها جدی نیست
متاسفانه در کشور ما بهرهٔ هوشی خیلی جدی گرفته شده و بسیاری از ایرانیان واقعا فکر میکنند ما بالاترین بهرهٔ هوشی دنیا را داریم. واقعیت آن است که رتبهبندیهای تخصصی نشان میدهد بهرهٔ هوشی کلی ما در حدود متوسط است و اتفاقا اصلا تعریف ندارد! با توجه به توضیحاتی که دادیم، باید شکرگزار مقدار بهرهٔ هوشی خود باشید و برای افزایش هوش هیجانی خود تلاش کنید. زیرا در دانشگاه و پس از فارغالتحصیلی بسیار به کار میآید. البته در ایران افراد با بهرهٔ هوشی بالا زیاد هم هستند، اما این به معنی کلیت جامعه نیست.
راههای افزایش هوش هیجانی
برای افزایش هوش هیجانی میتوانید کارهای زیر را انجام دهید:
- حداقل یک کتاب در مورد آن بخوانید
- احساسات منفی مثل ترس و استرس را در خود کاهش دهید
- در مواجهه با افراد لجباز، به جای منفعل بودن فعال باشید
- بعد از شکست خوردن دوباره بلند شوید
- احساسات صمیمانه خود را ابراز کنید
- از نظر اجتماعی فعال باشید و دوستیابی را جدی بگیرید
- تلاش کنید خلاقیت بیشتری در فعالیتهای خود اعمال کنید