نسل Z به عنوان نسل جدید همواره در معرض بررسی و نقد هستند. یکی از مسائل جدی این نسل بحث آموزش و استخدام آنها است. این نسل با نسل‌های قبلی خود تفاوت دارند و نیازمند شرایط متفاوت و خاص خود هستند. شرایطی که گاهی با واقعیت‌های مورد نیاز دنیای کار سازگاری ندارد.
بنا به گزارش جدید فورچون شرکت‌ها چند ماه بعد از استخدام نیرو از نسل Z آنها را اخراج می‌کنند. قبلا هم فورچون گزارش داده بود که کار کردن با نسل Z از نظر مدیران بسیار مشکل است، حتی اگر این مدیران خودشان از نسل زد باشند. در ادامه به بررسی دلایل این اتفاق می‌پردازیم و توصیه‌هایی برای نسل زد برای مقابله با بحران استخدام و اخراج خواهیم داشت.
متأسفانه با گسترش هوش مصنوعی مدرن این احتمال وجود دارد که شرکت‌ها به سادگی بتوانند از خیر استخدام نیروهای کاری ضعیف بگذرند و حقوق آنها را صرف استخدام عامل‌های هوش مصنوعی کنند. خطری که علاوه بر مشاغل فکری در بسیاری از زمینه‌های دیگر نیز در حال خودنمایی است.
ابتدا لازم است تأکید کنم که محتوای این مقاله بر اساس مشاهدات کارشناسان خبره است و در عین حال در بیشتر موارد صادق است و نمی‌توان گفت هر ویژگی که برای نسل زد در این مطلب آورده شده، عمومیت ۱۰۰ درصدی دارد.
نسل Z چه کسانی هستند؟
نسل زد (به اختصار Gen Z) کسانی هستند که در اواخر دهه ۱۹۹۰ میلادی یا اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی (به شکل دقیق‌تر ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۲ میلادی) به دنیا آمده‌اند. در مطابقت با تاریخ شمسی می‌توان متولدین ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۹ را نسل زد دانست. اصطلاحات مختلفی برای این نسل در ادبیات تخصصی مطرح شده است که شامل Zoomers، iGeneration، Post-Millenials یا Homelanders می‌شود. متولدین این بازهٔ زمانی به آشنایی با دنیای دیجیتال از کودکی معروف هستند. به ویژه آن که از کودکی با اینترنت بزرگ شده‌اند. از لحاظ مشخصات فردی هوش اجتماعی بالایی دارند، و به سلامت روانی، پایداری و تساوی نژادی اهمیت می‌دهند. اولویت‌های این نسل شامل پول، خلق فرصت‌هایی شخصی و ساختن روابط معتبر است. همچنین از منظر شغلی علاقمند به زندگی حرفه‌ای، رابطه صمیمانه با روسا و همکاران، و احساس تقدیر شدن در محیط کار هستند.
از شگفتی‌های نسل زد این است که با وجود آشنایی با اینترنت از کودکی، نوعا از سواد دیجیتالی کم‌بهره هستند. ولی به علت استفاده تمام عمر از فناوری اینترنت و وب، شبکه‌های اجتماعی، پیام‌رسان‌ها، تلفن‌های هوشمند و غیره عنوان شهروندان دیجیتالی را به خود گرفته‌اند.
از مزایای این نسل تمایل آنها به خوش‌رفتاری و ریسک‌گریزی است. آنها به پرهیزکاری تمایل دارند و کمتر الکل مصرف می‌کنند و نرخ بارداری نوجوانان کمتری داشته‌اند. با این حال پیامک جنسی در بین نوجوانان این نسل شایع بوده است.
چرا کارفرمایان نسل Z را اخراج می‌کنند؟
خبر غافلگیر کننده فورچون در مورد اخراج کارکنان نسل Z چند ماه بعد از استخدام توسط کارفرمایان توجه زیادی را به خود جلب کرده است. این که چرا نسل Z باید قربانی شود یا مقصر است که این بلا سرش می‌آید، بحث مفصلی است. قبلا کارکنان حاضر بودند ۲ سال با یک نیرو کار کنند و سعی کنند، نیروی جدید را با محیط کار سازگار کنند. ولی حالا چند ماه بعد از استخدام کارکنان نسل Z را از کار برکنار می‌کنند.
قبلا نیز گزارشی توسط intelligent.com منتشر شده بود که توضیح می‌داد، یک ششم شرکت‌ها در استخدام فارغ‌التحصیلان دانشگاهی سال‌های اخیر (قبل از ۲۰۲۴ در زمان انتشار خبر) مردد هستند. این پلتفرم به متخصصین جوان کمک می‌کند برای آینده شغلی آماده شوند.
در ادامه سعی می‌کنم بدون طرفداری از کارفرمایان یا عزیزان نسل زد، دلایل این برخورد سخت‌گیرانه را از جهات مختلف توضیح دهم. امیدوارم بتوانید از این نکات بهترین استفاده را ببرید و لااقل شما از اخراجی‌های کارفرمایان نباشید.
نظر رهبران کسب‌وکار در مورد نسل زد
موسسهٔ Resume Genius در نظرسنجی سال ۲۰۲۴ میلادی از ۶۲۵ مدیر گزینش آمریکایی این سوال را مطرح کرد که کدام نسل کارکنان بیشترین چالش را ایجاد می‌کنند و ۴۵٪ پاسخ‌ها قابل حدس بود: نسل Z.
بنا به گزارش intelligent.com نسل زد به چالش درست کردن در محیط کار شهرت دارد و به سختی می‌توان آنها را مدیریت کرد. این مجموعه در آگوست ۲۰۲۴ در یک نظرسنجی از ۹۶۶ رهبر کسب‌وکار پرسیدند که شرکت آنها چقدر به استخدام فارغ‌التحصیلان نسل Z علاقمند است؟ نتایج بدین شرح بودند:
- ۷۵ درصد شرکت‌ها گفتند برخی یا همگی فارغ التحصیلان استخدام شده در سال اخیر نامناسب بودند
- ۶۰ درصد شرکت‌ها یک فارغ‌التحصیل کالج که در سال جاری استخدام شده بود را اخراج کرده بودند
- ۵۱ درصد شرکت‌ها حاضر نیستند کارکنان تازه‌کار را از بین نسل زد انتخاب کنند
- بنا به نظر مدیران گزینش نسل زد نیروهای کاری بدون آمادگی هستند و فشار کاری را تحمل نمی‌کنند و غیرحرفه‌ای هستند
- یک ششم مدیران گزینش گفتند در مورد جذب نیرو از این جمعیت مردد هستند و تنها یک ششم مدیران مشتاق جذب نیرو از نسل زد بودند
- یک هفتم شرکت‌ها اعلام کردند از استخدام فارغ‌التحصیلان نسل Z در سال آینده خودداری خواهند کرد
می‌بینید که در مجموع، مدیران ارشد به هیچ وجه نظر مثبتی نسبت به جذب نیرو از بین Gen Z ندارند.
چالش‌های کار با نسل زد
بنا به نظرسنجی intelligent.com مدیران دلایل اصلی بروز مشکل پس از استخدام فارغ‌التحصیلان نسل زد را بدین شکل توضیح داده‌اند:
- ضعف در آداب معاشرت (۹۰٪)
- زودرنج بودن و احساس توهین کردن (۶۳٪)
- نداشتن اخلاق کاری (۵۵٪)
- آماده نبودن برای محیط کار (۵۳٪)
- نداشتن انگیزه (۵۰٪)
- فقدان حرفه‌ای‌گرایی (۴۶٪)
- مهارت‌های ارتباطی ضعیف (۳۹٪)
- ناسازگاری با دریافت بازخورد (۳۸٪)
- ضعف در مهارت‌های حل مسئله (۳۴٪)
- ضعف در تحمل فشار کاری (۲۱٪)
- دیر سر کار حاضر شدن (۲۰٪)
- نپوشیدن لباس مناسب در محیط کار (۱۹٪)
- دیر حاضر شدن در جلسات (۱۸٪)
- دیر تحویل دادن کارهای محوله (۱۵٪)
نداشتن حس سرکار بودن
واقعا جالب است که بسیاری از نسل Z وقتی سر کار می‌روند، احساس شاغل بودن ندارند. نوعی بی‌مسئولیتی در آنها توسط بسیاری از کارفرمایان گزارش شده است که بسیار ناراحت‌کننده است. زیرا کارمندی که حس تعلق به محیط کار نداشته باشد، عملا خود را هم به صورت فیزیکی و هم روانی درگیر کار نمی‌کند و در نتیجه کارآیی و نتایج ضعیفی خواهد داشت. بهره‌وری چنین نیروهای کاری قطعا بسیار پایین است و مدیران را به شدت به دردسر می‌اندازند.
علاقه شدید به سیگار و قهوه
از مواردی که مدیران در مورد نسل زد در شکایت‌های خود مطرح می‌کنند، عادت به مصرف زیاد قهوه و کشیدن سیگار در بین نسل زد است که دختر و پسر هم ندارد. گویی این نسل با اعتیاد به این قبیل چیزها بار آمده است و نمی‌تواند یک زندگی سالم و عادی داشته باشد. ضمن این که مصرف مواد مخدر سبک در این نسل زیاد مشاهده می‌شود. این علایم زنگ‌های خطر مهمی هستند زیرا نشان می‌دهند این نسل به راحتی به سن بازنشستگی نخواهد رسید و احتمالا قبل از اتمام یک دوره کاری استاندارد بسته به شغل خود، فرسوده و ناکارآمد خواهد شد.
عشق افراطی به گیم و فیلم
از بلایای جان هر کسب‌وکار داشتن نیروهایی است که گیمرهای معتاد به بازی یا فیلم‌بازهای حرفه‌ای باشند. آنها ممکن است ناگهان مشغول بحث در مورد بازی و فیلم شوند و کار را فراموش کنند. ممکن است دست از کار بکشند و مشغول بازی کردن و فیلم دیدن شوند. انگار روح آنها در بازی یا فیلم و سریال گیر افتاده است و نمی‌توانند آن را با خود به سر کار بیاورند. چیزی که مدیران را به شدت عصبانی می‌کند.
ناتوانی در برابر محیط‌های بدون ساختار
یکی از مشکلات نیروهای کاری نسل زد این است که برای کار کردن در یک محیط کمتر ساختارمند و دارای فرهنگ کاری پویا آماده نیستند و انتظار دارند کار به صورت خودکار انجام شود. با این که دانشی تئوری از دانشگاه به همراه دارند، اغلب فاقد تجربه عملی در محیط واقعی و مهارت‌های نرم ضروری برای موفقیت در کار هستند. این نظر Huy Nguyen است که مشاور عالی آموزشی و توسعه مسیر شغلی است.
نداشتن ابتکار عمل
یکی از گلایه‌های مدیران کسب‌وکار در مورد نسل زد نداشتن ابتکار عمل است. در دنیای حاضر که هوش مصنوعی در حال پیشی گرفتن از انسان‌ها در زمینه‌های متعددی است، نداشتن ابتکار عمل تنها راه را برای استفاده روزافزون کارفرمایان از این فناوری و جایگزین کردن آن با انسان‌هایی که حتی بلد نیستند فکر کنند و خلاقیت به خرج دهند، باز می‌کند.
بی‌تربیت‌های صریح‌اللهجه
یکی از گلایه‌های جدی کارمندان قدیمی و مدیران، رک بودن بیش از حد و حتی بی‌ادبی نسل زد است. این نسل تصور می‌کند هر چه در ذهن دارد را می‌تواند به زبان بیاورد و به راحتی با دیگران وارد درگیری لفظی می‌شود. خب محیط کار خانهٔ خاله نیست و همین برخوردهای سمی باعث می‌شود مدیران قید کار کردن با این نسل را بزنند و آنها را راحت اخراج کنند. اگر به پست‌های شبکه‌های اجتماعی نسل زد نگاه بیندازید هم می‌بینید که ادبیات توهین در بین آنها به امری رایج تبدیل شده است که جای تأسف بسیار دارد.
کم‌حوصلگی و کم‌طاقتی
یکی از چالش‌های نیروهای نسل زد کمتحمل بودن آنها در برابر زمان است. انگار همه چیز در ذهن آنها سریع باید انجام شود و صبر کردن برای‌شان حکم شکنجه دارد. یک مدیر ارشد اجرایی گلایه می‌کرد که یک کاندید شغلی نسل جوان از انجام دادن یک کار ۹۰ دقیقه‌ای سر باز می‌زد، زیرا معتقد بود این کار خیلی زیاد است. طبیعی است که هیچ مدیری نمی‌تواند این سطح از کمتحمل بودن را تحمل کند.
جاه‌طلبی افراطی
این دیگر خیلی دردسرساز است. نسل Z حاضر نیستند برای کسی کار کنند. آنها دوست دارند مثلا یک استارتاپ بزنند و میلیاردر شوند و بقیه عمر را به دستور دادن به دیگران بگذرانند. آنها اصولا در محیط کار هم تبعیت کمی از مدیران بالادستی و همکاران قدیمی و ارشد دارند و خلاصه به راحتی حاضر نیستند حرف‌شنوی داشته باشند.
خوابیدن تا لنگه ظهر
یکی از مشکلات جدی نسل جوان دیر از خواب بیدار شدن است. جودی فاستر بازیگر برندهٔ اسکار جایی گفته بود نسل زدی‌ها قبل از ۱۰:۳۰ صبح سر کار نمی‌روند. یک تحقیق در دانشگاه MIT هم نشان داد که این نسل معمولا دیر به قرارها می‌رسند. در واقع بیشتر این نسل قبل از ظهر چندان آمادگی شروع کار ندارند و از عصر تا نیمه شب هشیارتر هستند.
از طرفی این نسل به دلیل این سبک زندگی نادرست، از ورزش کافی هم محروم هستند و از نظر جسمی ضعیف و کم‌بنیه بوده و نمی‌توانند کارهای بدنی سنگین انجام دهند.
چسبندگی به گوشی
به قول قدیمی‌ها، گوشی از دست نسل زد نمی‌افتد. آنها یکسره به گوشی خود چسبیده‌اند و هر دقیقه‌ای که رهایشان کنی در دنیای گوشی هوشمند غرق می‌شوند. بدتر این که یکسره چت می‌کنند و تمرکز درستی در محیط کار ندارند. در نتیجه به راحتی دستورات را فراموش می‌کنند، اشتباهات مکرر بسیاری دارند و اتلاف وقت زیادی در محیط کار مرتکب می‌شوند که هیچ کدام برای مدیران قابل تحمل نیست. به همین دلیل بسیاری از محیط‌های کاری، همراه آوردن گوشی هوشمند را ممنوع کرده و حداکثر اجازه می‌دهند کارکنان جوان از گوشی ساده و بدون دوربین و اینترنت استفاده کنند.
اعتیاد به دوپامین
دوپامین هورمونی است که حس خوشایندی از شادی در انسان ایجاد می‌کند. یکی از عوارض نسل زد که در اثر کار زیاد با شبکه‌های اجتماعی اینترنتی ایجاد شده است، اعتیاد آنها به دوپامین ناشی از کار با این شبکه‌ها است. به طور کلی این نسل تمایل زیادی به شاد شدن دارد و در این زمینه بسیار افراطی عمل می‌کند.
یکی از مشکلاتی که این روحیه برای نسل زد ایجاد کرده است، تمایل پایین بسیاری از آنها به یادگیری است. آنها حتی درس‌های دانشگاه را هم به درستی نمی‌خوانند و عملا محفوظات ذهنی کمی دارند و قدرت تحلیل پایینی در بسیاری از آنها دیده می‌شود.
مرغ‌های خانگی
از این یکی شخصا کاملا شگفت‌زده شدم. نسل زد تمایل دارند در خانه بمانند، در خانه کار کنند و تا می‌شود از خانه بیرون نروند و اگر رفتند هر چه زودتر به خانه و اتاق شخصی برگردند و مشغول گوشی همراه یا کامپیوتر شخصی و اینترنت شوند. انگار همگی به بیماری درون‌گرایی دچار شده‌اند و از حضور در جامعه و تعامل با جمعیت‌های انسانی پرهیز دارند.
ضعف دانشگاه‌ها در تربیت نیروی انسانی متخصص
این معضل مخصوص ایران نیست و دانشگاه‌های معتبر سراسر دنیا با این چالش مواجه شده‌اند که فارغ‌التحصیلان آنها بیشتر در حوزهٔ نظری مهارت دارند و از نظر عملی بسیار عقب‌تر از نیازهای بازار کار هستند. در واقع زمانی که دانشجویان در جشن فارغ‌التحصیلی کلاه‌های خود را به هوا پرتاب می‌کنند، شروع دردسرهای کاریابی خود را نشان می‌دهند.
اوضاع اینقدر وخیم است که مثلا دانشگاه میشیگان دوره‌ای آموزشی برای شناخت علایم خستگی طرف مذاکره و نحوهٔ برخورد با آن برای دانشجویان برگزار می‌کند. چیزی که ظاهرا نباید اینقدر پیچیده باشد که دورهٔ آموزشی لازم داشته باشد، ولی دارد. موسسات بزرگ کاریابی نیز دوره‌های مهارت‌های نرم برای آماده کردن کارجویان برای محیط کار برگزار می‌کنند که یکی از مهم‌ترین مهارت‌های آن صحبت کردن در جمع است.
ویروس کرونا
یکی از عوامل دخیل در ناتوانی‌های نسل زد را کرونا می‌دانند. زیرا بسیاری از دانشجویان نسل زد در این دوران ناچار شدند در خانه بمانند و درس‌ها را به صورت مجازی بگذرانند. در نتیجه مهارت‌های اجتماعی آنها به خوبی تقویت نشد. همچنین فرصت‌های کارآموزی برای این دانشجویان به درستی فراهم نشد و آنها تجربهٔ کاری بسیار ضعیفی دارند.
همچنین برخی کارشناسان مشکلات ارتباطی مثل ضعف در برقرار کردن ارتباط چشمی و صحبت کردن با جمع را به دوره‌های قرنطینهٔ کرونایی نسبت می‌دهند که بر نسل Z تأثیر منفی قابل توجهی داشته است.
وضعیت دانش‌آموزان نسل زد بدتر است
مشکلاتی که گفتیم برای دانش‌آموزان نسل Z بدتر از دانشجویان آن است. این نسل به شدت با معضلات ارتباطی و اجتماعی درگیر خواهد بود و نیازمند آموزش‌های جانبی بسیاری برای غلبه بر چالش‌های محیط کار است. متأسفانه در کشور ما آموزش و پرورش برای این نسل کار مهمی انجام نمی‌دهد و خانواده‌ها باید به فکر فرزندان خود باشند. به ویژه بعد از انتشار آمار معدل میانگین ۱۰ برای دانش‌آموزان این نسل، موج بزرگی از نگرانی در مورد این نسل به راه‌افتاده است.
راهکارهایی برای مقابله با چالش استخدام و اخراج نسل زد
با توجه به نکاتی که گفته شد، راهکارهای متنوعی برای جلوگیری از چالش‌های استخدام نشدن یا اخراج زودهنگام به نسل زد می‌توان پیشنهاد کرد:
- انگیزه کار کردن خود را افزایش دهید زیرا بسیار به آن توجه می‌شود
- سعی کنید سریع در فرهنگ محیط کار حل شوید
- مودب و باملاحظه با دیگران رفتار کنید
- سوالات جامع بپرسید و خود را مشتاق یادگیری نشان دهید
- دنبال بازخورد باشید و خود را مرتب اصلاح کنید
- مشتاق بهبود فردی باشید
- به مهلت‌ها توجه کنید: ساعات ورود/خروج، زمان شروع جلسات، و مهلت تحویل کار
- داوطلب انجام کار شوید حتی اگر خارج از مسئولیت‌های اصلی شما باشد
- مرتبا مطالعه کنید و اجازه ندهید یادگیری متوقف شود و حتما کار با هوش مصنوعی مدرن را یاد بگیرید
- سعی کنید هر روز فعالیت‌های اجتماعی داشته باشید، با دیگران صحبت کنید و تعامل مثبتی در برخوردهای حضوری ایجاد کنید
- تمرینات تمرکز فکری انجام دهید تا ذهنی متمرکز داشته باشید
- سحرخیزی را تمرین کنید تا به عادت تبدیل شود
- مهارت‌های یدی مثل آشپزی و کارهای فنی ساده را یاد بگیرید
- ورزش کنید تا حجم کاری قابل تحمل شما افزایش یابد
منابع:
- https://fortune.com/2024/09/26/bosses-firing-gen-z-grads-months-after-hiring
- https://fortune.com/2024/05/28/gen-z-most-difficult-work-research-managers-hirable-baby-boomers
- https://www.intelligent.com/1-in-6-companies-are-hesitant-to-hire-recent-college-graduates
- https://resumegenius.com/blog/job-hunting/hiring-trends-survey
مقالات بیشتر برای شما:
کارجوی کارفرماپسند
کارجویان از نقطه‌نظرات کارفرمایان بی‌اطلاع هستند و در مصاحبه‌های شغلی با نگاه سطحی و رفتار ناشیانه باعث استخدام نشدن خود می‌شوند
متخصصین چند‌رشته‌ای
با کسب تخصص در چند حوزه می‌توانید در دنیای جدید به خوبی بازار کار را حفظ کنید و حذف نشوید
فوری، مختصر و مفید در آسانسور
ارائهٔ آسانسوری مفهوم جالبی در بازاریابی است. در این روش باید خیلی سریع بروید سر اصل مطلب…
کلاهبرداران آموزش و کارآموزی
در بین آگهی‌های کارآموزی موارد فریبنده‌ای وجود دارد که تنها نتیجهٔ آن خالی کردن جیب شماست و باید مراقب باشید.
موفقیت در کار در شرایط بی‌پولی
موفقیت در کار همیشه در شرایطی که اوضاع مساعد نیست و کار خوبی پیدا نمی‌شود و پول خوبی هم درنمی‌آید آسان نیست. ولی با این استراتژی‌ها می‌توانید به تدریج به موفقیت در کار برسید.
بهترین روش کاریابی
کاریابی از طریق موسسات یا سایتها دیگر کارآیی ندارد و باید روشهای حرفهایتر را دنبال کنیم.
