بنا به گزارش موسسه رتبه‌بندی دانشگاهی شانگهای دانشگاه‌های ایران در بین ۱۰۰۰ دانشگاه جهان با تنزل رتبه هم از نظر تعداد و هم رتبه نسبت به ۲۰۲۲ میلادی روبرو شده‌اند.
رتبه‌بندی شانگهای چیست؟
رتبه‌بندی شانگهای یکی از معتبرترین سازوکارهای رتبه‌بندی دانشگاه‌ها در سطح بین‌المللی است. این موسسه از سال ۲۰۰۳ میلادی سالانه رتبه‌بندی آکادمیک دانشگاه‌های جهان را ارزیابی و منتشر می‌کند. این سازمان در این زمینه مستقل عمل می‌کند و مرکزی پیشرو و قابل‌اعتماد برای رتبه‌بندی دانشگاهی در سطح بین‌المللی است. گزارشات سالانهٔ این موسسه را در سایت این مؤسسه به آدرس shanghairanking.com می‌توانید ببینید.
این مرکز تنها به بررسی دانشگاه‌هایی می‌پردازد که دارای یکی از این شرایط باشند: برندگان جایزه نوبل (Nobel Prize) با تأثیر ۲۰ درصد، برندگان مدال فیلدز (Fields Medal) با تأثیر ۱۰ درصد، محققان با استناد بالا با امتیاز ۲۰ درصد، مقالات منتشر شده در ژورنال‌های تخصصی نیچر (Nature) یا ساینس (Science) با امتیاز ۲۰ درصد، دانشگاه‌هایی با حجم قابل توجهی از مقالات نمایه شده با امتیاز ۲۰ درصد، خروجی مقالات نمایه شده در حوزهٔ علوم و علوم اجتماعی با تأثیر ۲۰ درصد، و در نهایت عملکرد دانشگاهی با نقش ۱۰ درصد. بنا به روش این موسسه به ازای هر شاخص، ۱۰۰ امتیاز محاسبه می‌شود و موسسات دارای امتیاز برتر، شاخص محاسبهٔ موسسات دیگر بر مبنای روش‌های آماری استاندارد قرار می‌گیرند. بالاترین امتیاز در این روش ۱۰۰ است و رتبهٔ هر موسسه نشان دهندهٔ تعداد موسساتی است که بالاتر از آن قرار می‌گیرند.
دانشگاه‌های ایران جایگاه بهتری کسب نکردند
بنا به گزارش ۲۰۲۳ موسسه شانگهای در آدرس https://www.shanghairanking.com/rankings/arwu/2023 ده دانشگاه ایران در این رتبه‌بندی حضور دارند که یک دانشگاه کمتر از سال گذشته هستند. همچنین این گزارش نشان می‌دهد که پنج دانشگاه مطرح و صاحب‌نام ایرانی در مقایسه با رده‌بندی سال گذشته تنزل رتبه داشته‌اند. این دانشگاه‌ها عبارتند از: دانشگاه تهران، دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه تربیت مدرس و دانشگاه علم و صنعت. با این وجود دانشگاه تهران همچنان برترین دانشگاه ایران در این رتبه‌بندی باقی مانده است.
خلاصه وضعیت دانشگاه‌های ایران
وضعیت دانشگاه‌های ایران به ترتیب رتبه در بین دانشگاه‌های ایران را به این صورت می‌توان خلاصه کرد:
رتبه اول: دانشگاه تهران از رتبه ۴۰۰-۳۰۱ که هفت سال حفظ کرده و در جمع ۳۰۰ دانشگاه برتر دنیا باقی مانده بود، به رتبهٔ ۵۰۰- ۴۰۱ تنزل پیدا کرد.
رتبه دوم: دانشگاه علوم پزشکی تهران به رتبهٔ ۶۰۰-۵۰۱ رسیده است که یک پله از رتبهٔ سال گذشتهٔ خود تنزل داشته است.
رتبه سوم: دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی‌تکنیک) همچنان با رتبهٔ ۷۰۰-۶۰۱ در جمع ۶۰۰ دانشگاه برتر جهان باقی مانده است.
رتبه چهارم: دانشگاه علوم پزشک شهید بهشتی برای پنجمین سال از سال ۲۰۱۹ میلادی تا ۲۰۲۳ جایگاه ۸۰۰-۷۰۱ را حفظ کرده است.
رتبه پنجم: دانشگاه صنعتی شریف با یک پله تنزل رتبه نسبت به سال ۲۰۲۲ میلادی جایگاه ۸۰۰-۷۰۱ را کسب کرد.
رتبه ششم: دانشگاه تربیت مدرس با دو رتبه تنزل درجه به جایگاه ۸۰۰-۷۰۱ رسیده است.
رتبه هفتم: دانشگاه فردوسی مشهد از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳ میلادی در رتبهٔ ۱۰۰۰-۹۰۱ باقی مانده است.
رتبه هشتم: دانشگاه علم و صنعت با یک پله تنزل نسبت به ۲۰۲۲ میلادی به رتبهٔ ۱۰۰۰-۹۰۱ رسید.
رتبه نهم: دانشگاه علوم پزشکی شیراز برای نخستین بار وارد رتبه‌بندی شانگهای شد و جایگاه ۱۰۰۰-۹۰۱ را کسب کرد.
رتبه دهم: دانشگاه تبریز با تمدید رتبهٔ ۱۰۰۰-۹۰۱ خود مقام سال ۲۰۲۲ خود را ابقاء کرد.
